Een koortslip betekent uitslag aan of op de lippen. De officiële naam is herpes labialis. De oorzaak is het zeer besmettelijke herpes simplex virus (HSV). 8 à 9 van de 10 mensen dragen dit virus bij zich. Vaak besmetten ouders hun jonge kinderen. Dit gaat dikwijls ongemerkt, maar sommige kleine kinderen worden dan ernstig ziek.

Jonge mensen hebben het vaakst een koortslip. Als ze ouder worden, komt hun koortslip meestal minder vaak terug. Mensen die regelmatig een koortslip hebben, hebben dat gemiddeld 3 keer per jaar.

Wie besmet is, heeft het virus altijd bij zich, opgesloten in bepaalde zenuwcellen. Van tijd tot tijd wordt het virus actief en gaat dan via de zenuw naar de huid - altijd naar dezelfde plek. Vanaf dat moment is het virus besmettelijk. Er kan dan een koortslip ontstaan.

Uitlokkende factoren
Een koortslip - het actief worden van het virus - kan worden uitgelokt door bijvoorbeeld zonlicht, kou, wind, menstruatie, vermoeidheid, wondjes of koorts (bijvoorbeeld bij griep).

Verschijnselen

• Het begint met een tintelend, jeukend of branderig gevoel op de grens tussen de lip en de huid eromheen. Veel mensen herkennen dit en weten dan: er is een koortslip op komst. Al in deze fase is een koortslip besmettelijk.
• Na enkele uren tot dagen ontstaan er pijnlijke blaasjes. Die zijn gevuld met helder vocht. De blaasjes gaan stuk, het vocht gaat eruit en er ontstaat een wondje.
• Op het wondje komt een korstje, meestal gelig van kleur. Het korstje valt er na een paar dagen af. De huid eronder is gaaf, en het besmettingsgevaar is voorbij.
• De koortslip geneest dus vanzelf in 7 tot 10 dagen en laat geen littekens na.

Besmetting

• Vooral het vocht in de blaasjes geeft een groot besmettingsrisico voor anderen - maar ook kun je bij jezelf de besmetting overbrengen: van de mond naar bijvoorbeeld een oog.
• Een herpesinfectie aan het oog is pijnlijk, ernstig en kan het hoornvlies blijvend beschadigen.
• Niet iedereen die besmet is met het virus, krijgt een koortslip - waarom is niet bekend. Een koortslip ontstaat maar bij 10-20 procent van de mensen die het virus bij zich dragen. De andere 80-90 procent krijgt geen koortslip, maar kan wel anderen besmetten. Dit komt doordat het virus ongemerkt van tijd tot tijd actief is in de mond of keel. Een goede hygiëne is dus belangrijk, maar verder is hiertegen weinig te doen.
• Er zijn twee typen van het herpes simplex virus. Ze kunnen een koortslip veroorzaken, maar ook herpes genitalis: een infectie van de geslachtsorganen. Dat is een seksueel overdraagbare aandoening (SOA).
• Dit houdt in dat iemand via (orale) seks ook besmet kan worden met deze herpesvirussen.
• Mensen met een verminderde afweer zijn extra gevoelig voor het herpesvirus: denk aan mensen met aids, mensen die chemotherapie krijgen of een transplantatie hebben ondergaan, maar ook mensen met constitutioneel eczeem.